Meeting z gadzinką
Dobrze mieć kawałek podwórka! Gdy kwarantanna doskwiera, gdy zakazy się zaostrzają i gdy słońce świeci - w tych warunkach nie dziwię się społecznej frustracji. I gdy tak popołudniem oglądałem drobną wisienkę i toczyłem wewnętrzny dialog, jak by ją tu prześwietlić, ujrzałem Gadzinkę. Jaszczurka zwinka siedząca w promieniach słońca dobrze metr powyżej gruntu w rozwidleniu tego drobnego drzewa.
Jaszczurka zwinka (Lacerta agilis) to licznie występujący gad w naszym kraju. Z racji swych rozmiarów czy bycia gadem i wygrzewania się na wyeksponowanych miejscach (ścieżki leśne, drogi) łatwo ją przeoczyć i niestety przejechać samochodem, jak i rowerem. Apeluję tu do kolarzy, aby jednak starali się rzucić okiem czy coś nie przebiega przy samej ziemi. Wiele już jaszczurek, w tym padalców, jak i płazów, znalazłem zabitych przez jednoślady (tu należy doliczyć oczywiście motocyklistów nie rozumiejących przeznaczenia lasu). Jaszczurki te są oczywiście drapieżnikami łowiącymi bezkręgowce, ale zdarza się - wcale nierzadko - popełnianie przez nie kanibalizmu przez zjadanie młodych jaszczurek.
Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem ws. ochrony gatunkowej zwierząt, jaszczurka zwinka podlega ochronie częściowej. Z uwagi na swe powszechne występowanie stanowi ona również pokarm czy oportunistyczną ofiarę dla wielu kręgowców - od ryb zaczynając (np. szczupak), przez płazy (żaba śmieszka), gady (szczególnie wąż - gniewosz plamisty), ptaki (szponiaste, sowy, krukowate) i na ssakach kończąc (głównie kret, lis).
W naszej herpetofaunie spotkać można także m.in. jaszcurkę żyworodną (Zootoca vivipara), o nieco lżejszej budowie od zwinki. Wśród cech diagnostycznych, pojawiających się u zdecydowanej większości zwinek, znajdziemy obecność dwóch tarczek zanozdrzowych, które wraz z towarzyszącą im tarczką policzkową tworzą trójkąt. U żyworódek występują te tarczki pojedynczo. Samice koloru brązowego przypominają tą cechą żyworódki, ale samiec to już inna bajka. Pięknie zielony, w cętki, z czekoladowym grzbietem prezentuje się imponująco podczas godów (ZOBACZ TUTAJ).
Osobliwością części gadów jest występowanie również oka ciemieniowego homologicznego z szyszynką. Widać je u naszych jaszczurek jako prześwitujący punkt w okolicy ciemieniowej. Przypuszczalnie odbiera ono bodźce świetlne, co pozwala na regulację rytmu dobowego.
Wspomóż:
