Klecanki na poddaszu
Nic dziwnego, że jeszcze miesiąc temu tak chętnie odwiedzały kwitnące mikołajki. Mowa tu o klecankach pospolitych, zwanych rdzaworożnymi (Polistes dominula Christ, 1791).
Klecanki, "papierowe osy" (ang. paper wasps) to osy z wyglądu smuklejsze od os właściwych, nieco bardziej skryte. Mimo że na poddaszu gnieżdżą się u mnie klecanki pospolite i osy dachowe, to jak dotąd nie widziałem w domu ani jednej klecanki, podczas gdy dziennie wlatuje mi do domu ok. 30 os dachowych. Klecanki pospolite budują jednoplastrowe gniazda, mocniejsze w swej konstrukcji od os właściwych, jednak nie osłaniają ich z zewnątrz. Klecankę pospolitą łatwo rozpoznać po czułkach, które są niemal całe żółte/pomarańczowe (z wierzchu i spodu). Królowe klecanki pospolitej zaplemnione zostają jesienią i po przezimowaniu mogą wspólnie zakladać kolonię. Z czasem jednak jedna z nich staje się królową dominującą. U klecanek ciężko odróżnić królową od robotnic.
Mimo że klecanka rdzaworożna nie jest w Polsce chroniona jako gatunek, uznano ją za gatunek krytycznie zagrożony (CR; Polska Czerwona Księga Zwierząt). Sprawa ma się podobnie do omawianej wcześniej smukwy kosmatej. Oba gatunki związane są z suchymi, nasłonecznionymi rejonami. Te niestety są często traktowane jak nieużytki pod zabudowę... Ale nie tylko. Łąki kserotermiczne ulegają również sukcesji, naturalnym przemianom, jak również sztucznemu zalesianiu, adaptacji pod rolnictwo. Do tego dorzućmy chemizację rolnictwa, zanieczyszczenie powietrza, gleb i wód i mamy wynik zbiorczy - zanikanie siedlisk i gatunków. Przez niektórych uważana jest za gatunek przynajmniej częściowo synantropijmy (związany z siedzibami ludzkimi), szczególnie na północy swego zasięgu, czyli np. w Polsce. Niemniej status ten jest dyskusyjny. W skali globalnej uznaje się gatunek za niezagrożony (kategoria IUCN - LC), co więcej np. w USA jest silnie konkurencyjny wobec rodzimych klecanek.
Na zdjęciach poniżej widać dwa gniazda klecanek z larwami i zasklepionymi już komórkami. Na jednym zdjęciu widać również jak dwie robotnice rozcinają pokarm dla larw. Klecanki podobnie jak osy właściwe zabijają i łapią bezkręgowce, aby nakarmić nimi larwy. Na tle innych klecanek, klecanka pospolita odznacza się jednak największą plastycznością. Nie ogranicza się do jednego rodzaju pokarmu (np. gąsienic), dostosowuje się do niskiej ilości pokarmu, np. poprzez karmienie larw jajami. Dorosłe spożywają również pyłek kwiatowy i nektar.
Choć jest to owad o łagodnym usposobieniu, to użądlenie klecanek jest bardzo bolesne.
I jeszcze klecanka pospolita na mikołajku z czerwca 2018:
Podobało się? Polub Żywą Edukację na Facebooku [kliknij!]
Wspomóż:
