Białowieskie problemy
Puszcza Białowieska – leśny kompleks o powierzchni ok. 150 tysięcy hektarów, położony na granicy województwa podlaskiego i Białorusi. Polska część zajmuje 63 tysiące hektarów, z czego 10,5 tysiąca hektarów leży na terenie Białowieskiego Parku Narodowego.
Białowieski Park Narodowy (BPN) jest najstarszym parkiem narodowym w Polsce (początki sięgają roku 1921) i jego głównym zadaniem jest ochrona przyrody.
Puszcza Białowieska ma unikalny charakter puszczy pierwotnej, w której wpływ człowieka jest na tyle minimalny, że uznaje się ją za nieprzekształconą. Warto dodać, że jest to jedyny polski obiekt przyrodniczy wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO [kliknij].
Białowieski Park Narodowy (15 XI 2011).
Zatem batalia o jego utrzymanie w powyższym, nienaruszonym charakterze jest bardziej niż uzasadniona.
Z końcem roku 2015 pojawił się niestety szereg złych sygnałów co do zmiany gospodarki leśnej w Puszczy Białowieskiej, zarządzanej m.in. przez Nadleśnictwo Białowieża. Z początkiem 2016 roku rozpoczęła się intensywna walka medialna w związku ze zmianami w PUL, prowadzącymi do zwiększenia pozyskania drewna w samym Nadleśnictwie Białowieża przynajmniej ośmiokrotnie. Ponieważ nadleśnictwa hodują las i pozyskują drewno, są odpowiedzialne za tzw. dobrostan drzewostanu. Laika może nie dziwić zatem propozycja zwiększenia pozyskania drewna z Puszczy z tytułu masowej obecności kornika. Innym argumentem jest fakt, że Puszcza nie jest pierwotna w całej swej rozciągłości, a "jedynie" naturalna, seminaturalna lub od niedawna nosi znamiona znaturalizowanej.
Otóż, usuwanie kornika może ma swoje uzasadnienie w uprawach leśnych (po to się hoduje drzewa, by je ciąć, tak zbiera się plony z pola kukurydzy), nie będących drzewostanami naturalnymi. Z kolei drzewostany naturalne podlegają naturalnym, wieloletnim procesom przyrodniczym, do których zalicza się również gradację (masowy pojaw) tzw. szkodników (np. korników, strzygoni choinówki) i zamieranie drzewostanu.
Białowieski Park Narodowy (15 XI 2011).
Należy pamiętać, że obumierające drzewo stanowi dom, inkubator i źródło pokarmu dla rozmaitych organizmów, w tym zagrożonych wyginięciem.
Wypadanie drzew doświetla płaty lasu, umożliwiając sukcesję (następowanie organizmów kolejno po sobie) zarówno roślin zielnych, wieloletnich, jak i drzew (a przy tym licznych gatunków bakterii, grzybów, porostów, czy zwierząt).
Problem, o który toczy się właśnie bitwa między przyrodnikami a białowieskimi leśniczymi i Ministerstwem Środowiska dotyczy konkretnie zamierania świerczyn. Świerczyny zaś występują w Puszczy przede wszystkim jako domieszka, a naturalne zamieranie świerków jest nieuniknione. Tak z uwagi na korniki, jak i z powodu zmian klimatu (ocieplenie). Ponadto nigdy wycinka, następnie zaorana gleba nie będą przypominać procesów naturalnego odnowienia i wpłyną bezpośrednio na charakter Puszczy Białowieskiej. A mianowicie charakter pierwotny / naturalny, będący dziedzictwem Polaków, jak i świata, gdyż niemożliwe jest spotkanie tak nienaruszonych drzewostanów w strefie klimatu umiarkowanego przypuszczalnie na całej północnej półkuli.
Moje osobiste pytanie jest następujące. Czy tak ciężko oddać lasy gospodarcze, wchodzące w skład obszaru Natura 2000 Puszcza Białowieska, w obręb Parku Narodowego i pozwolić im na naturalizację? Może byłoby nas stać, MENTALNIE, na rozwój przyrodniczej perełki Europy, którą nie my, ale nasze dzieci i wnuki będą podziwiać? Wrażenie, jakie odnoszę ja i mi podobni, nawet jeśli krzywdzące dla strony przeciwnej, jest jednoznaczne. Głównym argumentem za wycinką nie jest ochrona przed degradacją drzewostanu i siedlisk cennych z punktu widzenia dyrektyw unijnych, a pozyskanie drewna, dopóki do czegoś się nadaje. A wartość ta niestety mierzona jest miarą ludzkich potrzeb, nie przyrodniczych.
Białowieża. Na drzewach spotkać można całe bogactwo porostów (15 XI 2011).
Ostatnio bardzo popularny stał się cytat Januarego Weinera "Wycinanie drzew w Puszczy to mniej więcej tak, jak burzenie Wawelu na sprzedaż cegieł." (cały tekst z 26 III 2010 tutaj) Niewielu wie, nawiasem, że wspomniany January Weiner to nie ten sam, który pracuje na Uniwersytecie Jagiellońskim. Acz, jak sam autor to zaznacza, często jest z Nim mylony (zakładka about bloga Biokompost). 12 stycznia 2016 roku ukazał się bardzo wartościowy, bo merytoryczny, raport opublikowany przez Stowarzyszenie dla Natury "Wilk" (zobacz link u dołu).
Na Facebooku można znaleźć wydarzenie "Marsz Entów. W obronie Puszczy Białowieskiej" [kliknij], (17 I 2016 w Warszawie).
dzieci rysują Puszczę Białowieską, więcej zdjęć i o akcji tutaj [kliknij]
Osobiście jestem przeciwny wzmożonej wycince oraz za pozostawieniem Puszczy Białowieskiej samej sobie, tak by cieszyć się prawdziwym lasem, unikalnym w skali kraju i globu. Polecam film z prof. Tomaszem Wesołowskim "Czytanie Puszczy. Lekcja pokory" (link niżej).
Stanowisko Instytutu Badawczego Leśnictwa, Polskiego Towarzystwa Leśnego, Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa oraz Towarzystwa Przyjaciół Lasu to próba kompromisu (26 II 2016) [kliknij]. Największą wadą, jaką upatruję w proponowanym rozwiązaniu (powołaniu nowej kategorii ochrony LASU NARODOWEGO) jest to, że największy wpływ na powołanie zarządcy/dyrektora obszaru miałby w konsekwencji minister ds. środowiska. Jestem o tym przekonany. W sytuacji mającej miejsce współcześnie oznaczałoby to jednocznaczną gospodarkę łowiecką i leśną - strzelać, czyścić i ciąć. Niestety na stanowiska ministrów powoływane są często osoby głuche na porady płynące z ciał doradczych, zatem zorganizowanie Lasu Narodowego stałoby się jedynie polityczną przykrywką. W polskiej rzeczywistości CHYBA nie ma miejsca na kompromisy. Jedynie na jednoznaczne rozwiązania. A taki jednoznaczny kierunek działań w odniesieniu do środowiska i przyrody pokazują propozycje zmian dotyczące Państwowej Rady Ochrony Przyrody, zgłoszone z początkiem marca 2016. Rada stanowi ciało doradcze dla ministra środowiska, jej członkowie (obecnie 40) są powoływani na pięcioletnią kadencję i nieodwoływalni. Proponowane zmiany modyfikują liczbę członków Rady (20-40) oraz dają możliwość ministrowi odwoływania członków Rady. Pokazuje to jednoznacznie, że po dymisjach w Parkach Narodowych, zmianach w Lasach Państwowych, kolejnym krokiem jest PROP [kliknij].
Aktualizacja (sierpień 2017):
Dr Przemysław Chylarecki "PB będzie zdewastowana" (Gazeta Wyborcza; 1 VIII 2017) [kliknij]
Aktualizacja (maj 2017 - lipiec 2017):
Primeval forest must lose Unesco protection, says Poland (The Guardian; 22 VI 2017) [kliknij]
List - protest 33 dziekanów wydziałów przyrodniczych [...] (oko.press; 26 VI 2017) [kliknij]
W Polsce, dokładnie w Krakowie, w dniach 2-12 VII 2017 odbyła się 41. sesja Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO [kliknij], podczas której omawiano m.in. kwestię Puszczy Białowieskiej.
UNESCO wzywa do natychmiastowego zaprzestania wycinki (Newsweek Polska; 5 VII 2017) [kliknij]
State of Conservation of “Białowieża Forest” (UNESCO; 20 VII 2017) [kliknij]
ODPOWIEDŹ PRZEDSTAWICIELI NAUK PRZYRODNICZYCH NA „LIST OTWARTY ŚRODOWISKA NAUK PRZYRODNICZYCH I LEŚNYCH W SPRAWIE PUSZCZY BIAŁOWIESKIEJ” (Nauka dla Przyrody, 20 VII 2017) [kliknij]
Trybunał Sprawiedliwości UE zakazuje dalszej wycinki (money.pl; 28 VII 2017) [kliknij]
Szyszko mimo zakazu wytnie 1,3 mln drzew (pikio.pl; 28 VII 2017) [kliknij]
Poland must end logging in Bialowieza forest [...] (BBC; 28 VII 2017) [kliknij]
EU court orders Poland to stop logging in Białowieża forest (The Guardian; 28 VII 2017) [kliknij]
EU Court of Justice orders Poland to halt logging in Bialowieza Forest (WWF; 28 VII 2017) [kliknij]
Operator Polsat News pobity w PB (Polsat; 29 VII 2017) [kliknij]
Komunikat Ministerstwa Środowiska ws. postanowienia TSUE (MŚ; 31 VII 2017) [kliknij]
Prace w PB nie zostaną przerwane (Polskie Radio; 31 VII 2017) [kliknij]
Aktualizacja (sierpień 2016 - kwiecień 2017):
Apogeum kuriozum, robotnik leśny pracuje w niebezpiecznych warunkach (wiatr), ponosi śmierć i Minsterstwo obrzuca winą oczywiście kornika: TRAGICZNY WYPADEK W PUSZCZY BIAŁOWIESKIEJ (Ministerstwo Środowiska; 7 III 2017) [kliknij]
"Darz bór" i "Szczęść Boże", czyli Szyszko w Puszczy Białowieskiej (GW, Białystok; 1 IV 2017) [kliknij]
Paradise Lost: The Devastation of Białowieża Forest (BirdLife International; 26 IV 2017) [kliknij]
Komisja Europejska odrzuca argumenty ministra Szyszki... (Pracownia na rzecz Wszystkich Istot; 27 IV 2017) [kliknij]
REALIZUJEMY PRAWO EUROPEJSKIE (Ministerstwo Środowiska; 27 IV 2017) [kliknij]
Aktualizacja (lipiec 2016):
Wywiad z drem Mirosławem Stepaniukiem, odwołanym dyrektorem Białowieskiego Parku Narodowego
Aktualizacja (czerwiec 2016): W związku z pojawiającymi się głosami o możliwości złożenia przez Ministerstwo usunięcia Puszczu Białowieskiej z listy Światowego Dziedzictwa Przyrodniczego UNESCO, zagraniczny zespół złożył wizytę w Polsce. Został powitany m.in. modlitwą, co wywołało u gości zdumienie i konsternację.
"Czy Minister chce wykreślenia Puszczy..." (Newsweek, 3 VI 2016) [kliknij]
Aktualizacja (maj 2016): Stało się. Minister Środowiska odwołał 3/4 składu PROP i powołał osoby "kompetentne", tj. reprezentujące stanowisko zbieżne z Ministrem [kliknij]. Nie ulega wątpliwości, Polska straci na znaczeniu w zakresie ochrony przyrody na rzecz subiektywnie pojmowanej ochrony środowiska. Minister jednoznacznie pokazał, jak pojmuje przyrodę i jej wartości swoim wystąpieniem z dnia 11.05. 2016 w sejmie [kliknij]. Niewyobrażalne, że górnictwo ma być rozwijane, a wraz z nim degradacja przyrody. Niepojęte, że przyjęcie obszarów znajdujących się na tzw. shadow list zostało skrytykowane. Masakra. W maju też rozpoczęto wycinkę drzew, która została wstrzymana w czerwcu.
"Jest zgoda na wycinkę drzew w Puszczy Białowieskiej" (Newsweek.pl) (17 II 2016) [kliknij]
Komunikat Ministerstwa Środowiska ws. postanowienia TSUE (MŚ; 31 VII 2017) [kliknij]
Materiały do poczytania, posłuchania, pooglądania:
>>Argumentacja leśników za zwiększeniem cięć:
Dlaczego przygotowujemy aneks? (RDLP Białystok) (9 XII 2015) [kliknij]
Minister Szyszko: Sytuacja w Puszczy Białowieskiej jest poważna (Radio Maryja; 6 I 2016) [kliknij]
Znachorzy ekologii wpuszczeni w Puszczę? (Leśniczy Jarek, Blog Leśniczego; 26 I 2016) [kliknij]
Opinia prof. Władysława Chałupki (Instytut Dendrologii PAN) (5 II 2016) [kliknij]
Rozmowa z Andrzejem Koniecznym, wiceministrem środowiska (Nasz Dziennik.pl) (10 II 2016) [kliknij]
Spotkanie w Hajnówce (1 IV 2017) [kliknij]
Zientarski J., Szmyt J. 2017. Czy cała Puszcza Białowieska powinna być parkiem narodowym? Leśne Prace Badawcze 78(1): 93-97 [klkinij i ściągnij artykuł ze strony LPB]
Hilszczański J., Starzyk J. 2017. Czy ograniczanie gradacji kornika drukarza Ips typographus (L.) w Puszczy Białowieskiej jest możliwe i potrzebne? Leśne Prace Badawcze 78(1): 88-92 [kliknij i pobierz artykuł ze strony LPB]
>>Argumenty przeciwników, często określanych jako "ekosie", "ekoterroryści" itd.:
Stanowisko Państwowej Rady Ochrony Przyrody ws. zmian w PUL (18 XI 2015) [kliknij]
Czytanie Puszczy: Lekcja pokory (odcinek z prof. Tomaszem Wesołowskim) (op. 4 XII 2015) [kliknij]
PiS jest w lesie. Szykuje się międzynarodowy skandal [...] (Newsweek, 4 I 2016) [kliknij]
Dlaczego bronię Puszczy Białowieskiej (Adam Wajrak) (5 I 2016) [kliknij]
"Pierwsze śniadanie w TOK-u", dr Przemysław Chylarecki komentuje zmiany w PUL (5 I 2016) [kliknij]
"Dlaczego martwe świerki są potrzebne w Puszczy Białowieskiej" (Stowarzyszenie dla Natury "Wilk"; 12 I 2016) [kliknij]
"Ludwik Tomiałojć: Planowa degradacja Puszczy Białowieskiej" (25 I 2016) [kliknij]
Olga Woźniak i Przemysław Chylarecki o wycince Puszczy Białowieskiej (10 III 2016) [kliknij]
Stanowisko Rad Wydziałów Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego i Biologii Uniwersytetu Warszawskiego w sprawie objęcia Puszczy Białowieskiej ochroną (21 i 22 III 2016) [kliknij]
Naukowcy: Trzeba chronić Puszczę. Kornik jej nie zagraża (Gazeta Prawna; 7 IV 2016) [kliknij]
"Ratujmy Puszczę Białowieską" - Naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego o potrzebie ochrony Puszczy (Telewizja UŚ) (10 VI 2016) [kliknij]
"UNESCO: Polska musi zagwarantować ochronę wyjątkowych wartości Puszczy" (Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot) (15 VII 2016) [kliknij]
Białowieża to nie tylko przyroda (15 XI 2011).
Białowieski Park Narodowy (15 XI 2011).
Odsłony: 10900Wspomóż:
